A Journey to Brazil and Back. Provenance Research and a Restitution from Brazil

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31263/voebm.v76i1.7734

Keywords:

Vienna University Library, Brazil, Itaú Cultural, Restitution, Book Looting, Bibliophily, Provenance Research, Antiquarian Book Trade

Abstract

In spring 2022, the Itaú Cultural in São Paulo, Brazil, returned the three-volume work A Journey to Brazil from its collection to Vienna University Library. The contribution draws attention to the library’s internal sources, the theft of art and cultural property, and Brazilian provenance research. It concludes that provenance research cannot be reduced to the era of National Socialism and its consequences but must be thought of as a global endeavour without time restrictions. The return of the work after more than two years made it possible to start researching the background of this exciting and multi-faceted provenance and criminal case.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Association of College and Research Libraries – A Division of the American Library Association: Rare Books and Manuscript Section. Theft reports updates: 303 rare books stolen from Rio de Janeiro Federal University. 02.05.2017. https://rbms.info/theft-reports/2017/05/02/303-rare-books-stolen-from-rio-de-janeiro-federal-university/

Anna Virginia Balloussier: Ladrão do Museu Nacional achava ‘de bom grado’ tirar obras do estado. In: Folha de S. Paulo, 04.09.2018. https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2018/09/ladrao-do-museu-nacional-achava-de-bom-grado-tirar-obras-do-estado.shtml

Caspar Barlaeus: Rerum per octennium in Brasilia et alibi nuper gestarum, sub præfectura illustrissimi Comitis I. Mauritii, Nassoviæ, &c. comitis, nunc Vesaliæ gubernatoris & equitatus fderatorum Belgii ordd. sub Auriaco ductoris, historia. Amsterdam: Joan Blaeu 1647.

Regina Célia Baütiosta Belluzzo, Márcai Rosetto: The professional Brazilian library system and ist capacity to adapt to changes: overview. Vortrag am World Library and Information Congress in Durban South Africa, 18.05.2007. https://archive.ifla.org/IV/ifla73/papers/083-Belluzzo_Rosetto-en.pdf

Livraria Calil: http://www.livrariacalil.com.br/

Cartas Para um Ladrão de Livros - Entrevista com os diretores do filme. YouTube (28.02.2018). https://www.youtube.com/watch?v=Cnx-r9s3c0g

Pedro Corrêa do Lago: Introdução. In: Pedro Corrêa do Lago: Brasiliana Itaú. Uma grande coleção dedicada ao Brasil. 2 ed. rev. e ampl. Rio de Janeiro: Capivara 2014, S. 11–15.

Raquel Cozer: Publicações raras e documentos históricos são alvos de quadrilha. In: Folha des S. Paulo, 21.01.2014. https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2014/01/1400456-publicacoes-raras-e-documentos-historicos-sao-alvos-de-quadrilhas.shtml

Nathalia Durval: Documentário reconta história do maior ladrão de livros raros do país. In: Folha de S. Paulo, 28.10.2017. https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2017/10/1930858-documentario-reconta-historia-do-maior-ladrao-de-livros-raros-do-pais.shtml

Ottmar Ette: Reisen nach Brasilien auf den Spuren Humboldts. In: ReiseSchreiben. Potsdamer Vorlesungen zur Reiseliteratur. Berlin-Boston: De Gruyter 2020, S. 497–509. https://doi.org/10.1515/9783110650686-022

Ivan Finotti: Colecionador nega ter comprado obras de ladrão. In: Folha de S. Paulo, 14.03.2018. https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/03/colecionador-nega-ter-comprado-obras-de-ladrao.shtml

Ivan Finotti: Ladrão diz que obras hoje no Itaú Cultural são da Biblioteca Nacional. In: Folha de S. Paulo, 14.03.2018. https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/03/ladrao-diz-que-obras-hoje-no-itau-cultural-sao-da-biblioteca-nacional.shtml

Gothaischer genealogischer Hof-Kalender. 63.1826.

IMDb: Cartas para um ladrão de livros (2017). https://www.imdb.com/title/tt7369764/plotsummary?ref_=tt_ov_pl

Stand der Innung der bürgerlichen und befugten Herren Buchbinder, Brieftaschen-, Futteral- und Leder-Galanterie-Arbeiter in der k.k. Haupt- und Residenzstadt Wien im Jahre 1849. [o. O.]: Sollinger [1849].

Itaú Cultural, Quem somos: https://www.itaucultural.org.br/quem-somos

Georg Heinrich Freiherr von Langdorff: Bemerkungen auf einer Reise um die Welt in den Jahren 1803–1807. 2 Bde. Frankfurt am Main: Friedrich Eilmans 1812.

Leonardo Lichtote: Ruy Soza nega ter encomendado roubos biblioteca nacional (04.12.2018). https://oglobo.globo.com/cultura/ruy-souza-silva-nega-ter-encomendado-roubos-biblioteca-nacional-23279345

Gabriela Mattos: UFRJ sofre o maior furto de livros raros do Brasil. In: O Dia, 29.04.2017. https://odia.ig.com.br/rio-de-janeiro/2017-04-29/ufrj-sofre-o-maior-furto-de-livros-raros-do-brasil.html

Fernanda Mena: Documentário sobre ladrão de livros se equilibra entre a simpatia e a repulsa. In: Folha de S. Paulo, 02.03.2018. https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/03/documentario-sobre-ladrao-de-livros-se-equilibra-entre-a-simpatia-e-a-repulsa.shtml

Ricarda Musser: Heterogenität, Ungleichheiten und Kooperation im brasilianischen Bibliothekswesen. In: Ricarda Musser, Naoka Werr (Hg.): Das Bibliothekswesen in der Romania. Berlin/Boston: De Gruyter Saur 2019 (= Bibliotheks- und Informationspraxis 65), S. 223–245. https://doi.org/10.1515/9783110529791-010

Franz Obermeier: Das brasilianische Bibliothekswesen. In: Bibliotheksdienst 39(2005), H. 11, S. 1411–1437. https://doi.org/10.1515/bd.2005.39.11.1411 (online frei zugänglich unter: https://bibliotheksportal.de/wp-content/uploads/2017/11/Obermeier__brasilianisches_Bibliothekswesen.pdf)

Ivan Paganotti: Cartas para um ladrão de livros: um ladrido para quem corta o relato. In: RuMoRes 13(2019), número 26 julho – dezembro, S. 310–329. https://www.revistas.usp.br/Rumores/article/download/153755/158124

PIPA: Itaú Cultural celebrates 30 years of existence with a constellation of Brazilian art (May 26, 2017). https://www.pipaprize.com/2017/05/itau-cultural-celebrates-30-years-existence-constellation-brazilian-art/

Walter Pongratz: Geschichte der Universitätsbibliothek Wien. Wien-Köln-Graz: Böhlau 1977.

Friedrich Ratzel: Wied, Maximilian Prinz zu. In: Allgemeine Deutsche Biographie 23 (1886), S. 559–564.

Hermann Josef Roth: Maximilian Prinz zu Wied (1782–1867). Zum Nachdruck seiner „Reise nach Brasilien“ anlässlich der 500-Jahrfeier des Landes. In: Jahrbücher des Nassauischen Vereins für Naturkunde 122(2001), S. 139–147.

Michael Stillman: Massive Rare Book Theft Uncovered in Brazil. In: Rare Book Monthly, June 2017. https://www.rarebookhub.com/articles/2232?id=2232

Markus Stumpf: Kontaminierte Bücher – Exemplarspezifika und Eigentumsnachweise in den Büchern der Universitätsbibliothek Wien. In: Mitteilungen der VÖB 68 (2015), Nr. 3/4, S. 546–565. https://doi.org/10.31263/voebm.v68i3.1297

Karl Vocelka: 99 Fragen zur österreichischen Geschichte. Wien: Ueberreuter 2013.

Maximilian de Wied: Voyage au Brésil dans les années 1815, 1816 et 1817. Paris: Arthus-Bertrand 1821/22.

Maximilian zu Wied-Neuwied: Reise nach Brasilien in den Jahren 1815 bis 1817. Mit den vollständigen Illustrationen aus den Original-Bänden und einem Nachwort von Matthias Glaubrecht. Berlin: Die Andere Bibliothek 2015.

Published

2023-04-06

How to Cite

Stumpf, M. (2023) “A Journey to Brazil and Back. Provenance Research and a Restitution from Brazil”, Communications of the Association of Austrian Librarians, 76(1), pp. 181–206. doi: 10.31263/voebm.v76i1.7734.